Een interview met Maxime Prévot
Maxime Prévot (46) is sinds 2012 burgemeester van Namen en sinds 2019 partijvoorzitter van Les Engagés en diens christendemocratische voorganger cdH. Al vroeg raakte de afgestuurde politicoloog en jurist in de politiek verzeild. Als amper zesentwintigjarige werd hij benoemd tot politiek directeur van de cdH.
Prévot is wat de Duitsers een Macher noemen. Tijdens zijn burgemeesterschap heeft Namen een fikse facelift ondergaan – de kabelbaan van de citadel en het gerenoveerde treinstation getuigen ervan. ‘En we zijn nog lang niet klaar!, voegt hij mij na de kennismaking strijdlustig toe. Op eendere wijze heeft hij de stoffige cdH omgesmeed tot Les Engagés.
België gaat op 9 juni niet alleen voor Europa stemmen, maar ook voor het land en het gewest. En wat blijkt? Sinds enkele maanden is Prévots voorheen doodverklaarde partij aan een opmerkelijke opmars bezig. Het verslag van een gesprek met een overtuigd centrist.
De Europeaan is vandaag bang en boos. Dat lijkt zich bij de komende Europese verkiezingen te vertalen in een forse winst voor extreemrechts. Wallonië is daarbij een uitzondering, vooral dankzij het cordon sanitaire. Maar is het cordon nog van deze tijd?
“Voor mij lijdt het geen twijfel dat het cordon werkt tegen de verspreiding van extreemrechts gedachtegoed. De boze Waal zoekt vandaag zijn heil hooguit bij extreemlinks, bij de PTB, een marxistische partij die het vooral gemunt heeft op grootkapitaal en elite.
Sommigen zien het cordon als ondemocratisch. Maar wie vandaag vindt dat je juist de dialoog moet opzoeken met rechtspopulisten, verslijt ik voor naïef. Telkens als er ergens in Europa zo’n debat georganiseerd wordt, zien we dat de redelijkheid het onderspit delft. Extreemrechts blijft steken in slogans. Alle vreemdelingen buiten!, daar pak je de aandacht mee. Kom dan maar eens aanzetten met een verhaal dat mensen uitdaagt om na te denken. De nuance verdedigen is vandaag een daad van verzet.”
Migratie lijkt niet zo te spelen voor de Waalse kiezer. Toch is het een leidend thema bij de Europese verkiezingen en heeft uw partij er een uitgesproken mening over. U heeft eerder zelfs laten doorschemeren dat het een van de redenen is waarom Les Engagés zich zouden willen terugtrekken uit de Europese Volkspartij.
“Wij hebben ingestemd met het Europese migratiepact zoals dat onlangs door de EU is aangenomen. Met één uitzondering: we accepteren niet dat kinderen worden vastgezet in gesloten opvangcentra. Ook verder is het pact allesbehalve ideaal, maar het bevordert solidariteit tussen de lidstaten en verschaft meer helderheid. Aan die duidelijkheid was dringend behoefte. Het kan eenvoudigweg niet dat een asielaanvraag twaalf jaar aansleept, zes maanden moet het maximum zijn.
Intussen is België al talloze malen veroordeeld voor schending van de mensenrechten, omdat het zijn verplichtingen tegenover asielzoekenden niet nakwam. Ook daar komt met het nieuwe pact hopelijk een einde aan.
Als ik afga op de vragen waarmee ik door kiezers bestookt word, zijn koopkracht en veiligheid de topthema’s van de Franstaligen. Maar ook de Waal hikt aan tegen migratie en is daarbij niet minder racistisch dan welke andere Europeaan dan ook. Helaas! Toch wordt de eenentwintigste eeuw de eeuw van de migratie, hoe we het ook wenden of keren. Nu hebben migranten vaak nog economische drijfveren, over een paar decennia komen de klimaatvluchtelingen. Als politici is het onze taak om burgers op te voeden met het besef dat migranten niet de oorzaak van alle problemen zijn, maar juist een onderdeel van de oplossing, bijvoorbeeld als het over de arbeidsmarkt of onze pensioenen gaat. De migrant moet geherwaardeerd worden, niet gedenigreerd. Daar is moed voor nodig, terwijl we vandaag nog energie verliezen in discussies over een misplaatst idee van de eigen identiteit.”
Les Engagés koersen bij de komende verkiezingen af op een forse winst in Wallonië. Ook dat gaat in tegen de Europese trend: partijen in het centrum verliezen aan alle kanten. Wat is het geheim?
“Alles is begonnen met onze verpletterende nederlaag bij de verkiezingen in 2019. We raakten 30% van onze zetels kwijt. We zaten in alle regeringen en onze ministers konden bogen op goede rapporten van politieke waarnemers. Toch straften de kiezers ons genadeloos af. Je kunt dan moeilijk zeggen dat kiezers idioten zijn die ons programma niet begrepen hebben, want misschien is dat programma wel niet meer van deze tijd. Tijd voor introspectie dus, iets waar wij politici notoir slecht in zijn.
We trokken ons terug in de oppositie. We zijn in dialoog gegaan met de burgers, hoorden hun woede, hun zorgen. In dat participatieve proces kregen onze nieuwe ambities vorm. Il fera beau demain, noemden we het project. Zelfs dat druist in tegen de tijdgeest. Voor het eerst sinds generaties denken ouders nu dat hun kinderen het slechter zullen krijgen dan zijzelf.
In 2022 waren we klaar. Niet alleen de inhoud, ook de huisstijl veranderde. We maakten duidelijk dat we niet langer een christendemocratische partij waren. Inmiddels hebben kopstukken uit het bedrijfsleven en de academische wereld zich bij ons aangesloten, zoals de epidemioloog Yves Coppieters of de ondernemer Yvan Verougstraete. Puur omdat ze geloofden in onze plannen, lollies kon ik ze immers niet aanbieden of beloven. Wij willen verder niet surfen op de angst van de bevolking. We staan nu weer op de kaart en de peilingen zijn gunstig, maar ja, het is nog geen 9 juni.” *
Wordt het u niet erg makkelijk gemaakt? Het politieke centrum in Franstalig België lijkt braakliggend terrein. Traditioneel links radicaliseert naar nog linkser, rechts wordt steeds conservatiever.
“Ik ben een centrist uit overtuiging, niet uit wrok of opportunisme. Ik kan me niet vinden in het betuttelende vadertje staat van de Parti Socialiste, de arrogantie van de liberale MR of de dogmatiek van Ecolo. Die partijen lijken alleen het belang van hun eigen deel van de bevolking te dienen. Wij proberen er voor iedereen te zijn en zien onszelf minder als partij dan als beweging.
Eenvoudig is dat niet, je moet steeds zorgen dat de kiezer niet wordt meegesleept in een gepolariseerd debat tussen links en rechts. Maar als er één thema is dat iedereen aangaat en dat in heel Europa verwaarloosd wordt, is dat de geestelijke gezondheidszorg. Die moet verbeterd en toegankelijk worden voor iedereen. We zitten ongemerkt al in een volgende epidemie. Eén op de twee studenten lijdt aan depressies of angststoornissen. Eén op de vier Belgen slikt kalmeringsmiddelen of antidepressiva.”
Na Namen en Les Engagés, wat zijn uw plannen voor Europa?
“We moeten werken aan strategische autonomie, nieuwe technologieën, minder afhankelijkheid van Amerikaanse kanonnen. We steunen de Green Deal, zonder het belang van onze bedrijven uit het oog te verliezen. Als ze zich elders gaan vestigen en daar hun CO₂ uitstoten, schiet het klimaat er niets mee op, maar zijn wij wel armer geworden. We zijn voor het versterken van een Europese defensiepoot, maar binnen de NAVO.
Dit Europa kan slagen, als het maar de middelen krijgt om het anders te besturen. Bij thema’s waar nu unanimiteit van alle lidstaten vereist is, moeten we toe naar een besluitvorming per meerderheid. En wij maken ons sterk voor een gekozen Europese president, wat zal helpen om de bevolking mee te krijgen in het Europese project.”
U bent voorstander van de NAVO en ziet defensie als speerpunt in uw programma. België geeft vandaag 1,1% van het bnp uit aan defensie en verwacht pas in 2035 aan de norm van 2% te voldoen. Wat zijn de obstakels?
“De milieubeschermers! In groene kringen heeft men hier nog steeds principieel een probleem met investeringen in defensie. België kan er ondertussen onmogelijk trots op zijn dat het de slechtste leerling van de NAVO-klas is. Die norm van 2% moeten we respecteren, idealiter in een sneller tempo. Voorzover de budgetten en Europa het toestaan, en dat is een ander probleem.”
© Ricus van der Kwast, mei 2024
Dit interview heeft plaatsgevonden op 2 mei 2024 in Namen. Een verkorte versie van dit artikel is ook verschenen in Argus, jaargang 8, nummer 176, 5 juni 2024
* Naschrift:
De verkiezingsresultaten zouden de stoutste verwachtingen nog overtreffen. In Wallonië behaalden Les Engagés meer dan 20% van de stemmen, haast een verdubbeling ten opzichte van 2019, en benaderden daarmee hun score van dertig jaar geleden. In het federaal parlement groeide de partij van vijf naar veertien zetels. Prévot kreeg voorkeursstemmen van ruim 15% van de stemgerechtigden in zijn kieskring. Hij moest met dat percentage in heel België maar één persoon voor zich dulden: Bart De Wever.
